فیبر نوری یکی از اصلی‌ترین زیرساخت‌های ارتباطی در شبکه‌های صنعتی، مخابراتی و مراکز داده است. با رشد نیاز به سرعت و پهنای باند، استانداردهای مختلفی برای کابل‌های فیبر نوری معرفی شده‌اند. در میان آن‌ها، کابل‌های OM1، OM2، OM3 و OM4 به عنوان رایج‌ترین انواع فیبر نوری چندحالته (Multimode Fiber) شناخته می‌شوند و هر کدام دارای توانایی‌ها، سرعت انتقال و برد متفاوتی هستند. شناخت تفاوت میان این کابل‌ها برای انتخاب صحیح و طراحی شبکه‌ای پایدار اهمیت حیاتی دارد.
در این مقاله، ویژگی‌ها، ساختار، کاربردها و تفاوت‌های کلیدی کابل‌های OM1، OM2، OM3 و OM4 را بررسی کرده و به شما کمک می‌کنیم بر اساس نوع پروژه، بهترین انتخاب را داشته باشید.
آشنایی با استانداردهای فیبر نوری چندحالته
کابل‌های چندحالته (MMF) به دلیل استفاده از هسته بزرگ‌تر نسبت به کابل‌های تک‌حالته، امکان انتقال نور با مسیرهای متفاوت را فراهم می‌کنند. هرچند این ویژگی موجب کاهش برد انتقال نسبت به فیبرهای تک‌حالته می‌شود، اما در فواصل کوتاه تا متوسط بسیار کارآمد و اقتصادی هستند.
استاندارد OM (Optical Multimode) دسته‌بندی مخصوص فیبرهای چندحالته است که در هر نسخه شاهد تغییراتی در جنس هسته، پهنای باند و قابلیت انتقال داده هستیم.
نوع کابل | قطر هسته | سرعت انتقال | حداکثر برد معمول | رنگ روکش |
OM1 | ۶۲.۵ μm | ۱ Gb/s | ۲۷۵ m | نارنجی |
OM2 | ۵۰ μm | ۱ Gb/s | ۵۵۰ m | نارنجی |
| OM3 | ۵۰ μm | ۱۰ Gb/s (قابل ارتقا تا ۴۰/100Gb) | ۳۰۰ m | آبی فیروزه‌ای (Aqua) |
| OM4 | ۵۰ μm | ۱۰ Gb/s (قابل ارتقا تا ۴۰/100Gb با برد بیشتر نسبت به OM3) | ۵۵۰ m | آبی فیروزه‌ای (Aqua) |
کابل فیبر OM1
کابل OM1 نخستین نسل رایج از فیبرهای چندحالته است. با هسته ۶۲.۵ میکرون، OM1 برای شبکه‌های قدیمی و کاربردهای با سرعت پایین مناسب است.
ویژگی‌ها
- قطر هسته: ۶۲.۵ میکرون
- پهنای باند پایین‌تر نسبت به مدل‌های جدید
- سرعت انتقال داده تا 1Gbps
- برد انتقال حدود ۲۷۵ متر در سرعت 1Gb
- پوشش PVC و LSZH در مدل‌های صنعتی و غیرصنعتی
کاربردها
- سیستم‌های قدیمی LAN
- پروژه‌هایی با بودجه کم و سرعت کمتر
- فضاهای داخلی اداری با فاصله کوتاه
کابل فیبر OM2
OM2 دومین نسل فیبرهای چندحالته است که با وجود استفاده از هسته ۵۰ میکرون، توانایی انتقال داده بیشتری نسبت به OM1 دارد.
ویژگی‌ها
- قطر هسته: ۵۰ میکرون
- سرعت انتقال: 1Gbps
- برد انتقال: تا ۵۵۰ متر
کاربردها
- شبکه‌های LAN ارتقا یافته
- سیستم‌های صنعتی کوچک و متوسط
- مسیرهایی با فاصله متوسط بدون نیاز به سرعت‌های بسیار بالا
کابل فیبر OM3
کابل OM3 یک نقطه عطف در صنعت فیبر نوری محسوب می‌شود. این کابل به صورت ویژه برای لیزرهای VCSEL طراحی شده و قابلیت پشتیبانی از پهنای باند بسیار بالاتر را دارد.
ویژگی‌ها
- قطر هسته: ۵۰ میکرون
- پهنای باند بالا
- پشتیبانی از 10Gb، 40Gb و 100Gb
- برد انتقال: ۳۰۰ متر در 10Gbps
- رنگ روکش: آبی فیروزه‌ای
کاربردها
- مراکز داده
- شبکه‌های صنعتی پرسرعت
- سیستم‌های مانیتورینگ و اتوماسیون پیشرفته
- کارخانه‌های هوشمند و خطوط تولید مبتنی بر IoT
کابل فیبر OM4
کابل OM4 نسخه پیشرفته OM3 است که با بهبود ساختار هسته، انتقال داده را در سرعت‌های بالا با برد بیشتر ممکن می‌کند.
ویژگی‌ها
- قطر هسته: ۵۰ میکرون
- سرعت انتقال: 10Gb، 40Gb و 100Gb
- برد انتقال: تا ۵۵۰ متر در 10Gbps
- رنگ روکش: آبی فیروزه‌ای
کاربردها
- مراکز داده فوق پیشرفته
- شبکه‌های صنعتی با نیاز به انتقال سریع داده‌ها
- کاربردهای ویدئویی بلادرنگ (Real-Time Video)
مقایسه کلی OM1، OM2، OM3 و OM4
برای انتخاب مناسب میان کابل‌های OM، باید عواملی مانند سرعت، برد، بودجه و ماهیت پروژه در نظر گرفته شود.
از نظر سرعت
- کمترین سرعت: OM1 و OM2
- سرعت‌های بالا: OM3 و OM4
از نظر برد انتقال
- بهترین عملکرد: OM4
- برد متوسط: OM3
از نظر اقتصادی بودن
- مناسب‌ترین گزینه برای پروژه‌های کم‌هزینه: OM1 و OM2
- بهترین توازن بین قیمت و عملکرد: OM3
کدام کابل برای شبکه صنعتی مناسب‌تر است؟
در محیط‌های صنعتی که نیاز به سرعت بالا، کاهش تأخیر و پایداری وجود دارد، استفاده از OM3 و OM4 گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود. تجهیزات شبکه صنعتی از برندهایی مانند موگزا (Moxa)، پلنت (Planet) و اورینگ (ORing) اغلب برای عملکرد بهینه با کابل‌های نسل جدید طراحی شده‌اند.
برای پروژه‌های معمولی یا شبکه‌های داخلی که نیاز به سرعت پایین‌تر دارند، OM1 و OM2 همچنان انتخاب اقتصادی و قابل قبول هستند.
اشتباهات رایج در انتخاب فیبر OM
- انتخاب کابل ارزان بدون توجه به نیاز شبکه
- استفاده از OM1 در مراکز داده یا خطوط تولید سریع
- ترکیب تجهیزات ناسازگار با نسل کابل‌ها
- نادیده گرفتن برد و سرعت مورد نیاز در آینده هنگام طراحی شبکه
جمع‌بندی
کابل‌های فیبر OM1، OM2، OM3 و OM4 تفاوت‌های قابل توجهی در سرعت انتقال، برد و کاربرد دارند. OM3 و OM4 برای شبکه‌های صنعتی و مراکز داده انتخاب ایده‌آل هستند، در حالی که OM1 و OM2 برای شبکه‌های عمومی و پروژه‌های کم‌هزینه مناسب‌ترند.
در انتخاب کابل فیبر مناسب، ارزیابی نیازهای پروژه، آینده‌نگری و سازگاری با تجهیزات شبکه صنعتی اهمیت بسیاری دارد.
